AMEA-nın vitse-prezidenti, İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunun baş direktoru, akademik Rasim Əliquliyev AR Elm və Təhsil Nazirliyinin İdarəetmə Sistemləri İnstitutu və Moskvada yaşayan Azərbaycanlıların Milli-Mədəni Muxtariyyət təşkilatının dəstəyilə AMEA-nın müxbir üzvü, professor Əsgər Abdullayevin həyat və yaradıcılığına həsr olunmuş onlayn konfransda çıxış edərək onun Azərbaycan elminə verdiyi töhfələrdən danışıb, eyni zamanda görkəmli alimlə bağlı xatirələrini bölüşüb.
Akademik Rasim Əliquliyev Azərbaycanda avtomatik idarəetmə nəzəriyyəsi və neft-qaz sənayesinin avtomatlaşdırılması sahəsində tanınmış alim prof. Əsgər Abdullayevin bu istiqamətdə yüksəkixtisaslı kadrların yetişdirilməsi, elmi tədqiqatların əsasının qoyulması, eləcə də xüsusi bir elmi müəssisənin yaradılması kimi çətin və şərəfli missiyanı uğurla yerinə yetirdiyini qeyd edib.
Akademik diqqətə çatdırıb ki, 50-ci illərdən başlayaraq Azərbaycanda bir sıra gənc alim və mütəxəssislər SSRİ-nin müxtəlif aparıcı ali təhsil ocaqlarına göndərilmiş, qayıtdıqdan sonra ölkəmizdə müvafiq sahələrdə elmi məktəblərin əsasını qoymuşlar. 1949-cu ildə prof. Əsgər Abdullayev də Moskvada Avtomatika və Telemexanika Elmi-Tədqiqat İnstitutunun aspiranturasına daxil olmuş, 1953-cü ildə namizədlik və 1969-cu ildə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir.
Zəngin elmi-nəzəri və pedaqoji fəaliyyəti ilə yanaşı, prof. Ə.Abdullayev həm də avtomatika və idarəetmə sahəsində müxtəlif kitab və dərsliklərin müəllifidir. Onun Azərbaycan dilində yazılmış “Avtomatik tənzimləmə” kitabı indiyədək ali məktəb tələbələrinin əsas tədris vəsaitlərindəndir.
R.Əliquliyevin sözlərinə görə, prof. Ə.Abdullayev Azərbaycanda neft mədənlərinin kompleks avtomatlaşdırılması üçün avtomatik idarəetmə sistemlərinin yaradılması və geniş tətbiqi üzrə mühüm işlər görmüş, bu sahədə elmi məktəb yaratmışdır. Onun rəhbərlik etdiyi “Neftqazavtomat” Elmi-Tədqiqat Layihə İnstitutunun kollektivinin işləyib hazırladıqları intellektual sistemlər, avtomatik qurğular həm ölkə daxilində, həm də digər Sovet ölkələri və onun hüdudlarından kənarda geniş şəkildə tətbiq olunmuşdur.
“Prof. Ə.Abdullayev 50 illik elmi fəaliyyəti dövründə Azərbaycanda müxtəlif təyinatlı informasiya-hesablayıcı sistemlərinin də əsasını qoymuşdur. Həmin ideyalar zaman keçdikcə müasir texnologiyaların meydana gəlməsi ilə daha da aktuallaşır, alim və mütəxəssislərdən yeni yanaşma tələb edir”, – deyə alim əlavə edib.
Ulu Öndər Heydər Əliyevin ölkəmizdə avtomatik sistemlərin yaradılması, informatika elminin inkişafı və neft-qaz sənayesində qabaqcıl texnologiyaların tətbiqinə xüsusi önəm verdiyini söyləyən akademik R.Əliquliyev onu da əlavə edib ki, Ümumilli Lider prof. Ə.Abdullayevin elmi fəaliyyətinə hər zaman diqqət və qayğı ilə yanaşmış, onun həyata keçirdiyi ideyaları və innovativ layihələri daim dəstəkləmişdir. Böyük alim Azərbaycanda texnika sahəsində ilk dəfə SSRİ Dövlət Mükafatı laureatı, SSRİ Nazirlər Soveti mükafatı laureatı olmuş, həmçinin Əməkdar mühəndis adına layiq görülmüşdür.
Sonra AMEA-nın vitse-prezidenti görkəmli alim prof. Ə.Abdullayevlə bağlı xatirələrini bölüşüb. Onun əsl Azərbaycan ziyalısı və bir alim kimi intellektual, son dərəcə tələbkar və ciddi bir insan olduğunu söyləyib.
Akademik Rasim Əliquliyev prof. Ə.Abdullayevin həyatı və elmi yaradıcılığının öyrənilməsinə, bununla bağlı arxiv sənədlərinin araşdırılmasına xüsusi diqqət ayrılmasının vacibliyini önə çəkərək alimin 95 illik yubileyi çərçivəsində onun Azərbaycan elminə verdiyi töhfələrin geniş şəkildə işıqlandırılması üçün müvafiq təşkilatları birgə fəaliyyət göstərməyə çağırıb.
© Bütün hüquqlar qorunur. Xəbərlərdən istifadə edərkən www.ict.az saytına istinad zəruridir.
